Question

İslam'da Mut'a nikahına izin veren ayet var mı?

Answer 1

Bu uzun tartışmada, İslam'ın ilk dönemlerinde Mut'a nikahı konusundaki farklı görüşler ve uygulamalar ele alınmaktadır. Özellikle, sahabeler arasında bu geçici evlilik türünün Peygamberimiz (s.a.v.) döneminde, Ebu Bekir'in hilafetinde ve Halife Ömer'in ilk yıllarında uygulanmış olduğuna dair çeşitli rivayetler aktarılmıştır. Tartışmanın ana noktaları şu şekilde özetlenebilir:

1. Cabir bin Abdullah ve Mut'a Nikahı:

• Cabir bin Abdullah'ın, Müslim'deki bir rivayete göre, Peygamber (s.a.v.) döneminde, Ebu Bekir devrinde ve Ömer'in hilafetinin ilk yıllarında Mut'a nikahının yapıldığını ifade ettiği belirtiliyor. Bu rivayet, Mut'a nikahının yasaklanmasının Halife Ömer tarafından gerçekleştirildiğini ileri sürüyor.
• Ancak, Mut'a'nın Peygamber tarafından kesin olarak yasaklanmış olsaydı, bu kadar sahabenin bunu duymaması garip olarak değerlendiriliyor. Örneğin, Cabir bin Abdullah ve İbn Mes'ud gibi önde gelen sahabeler, Peygamber'in bu yasağını duymamış gibi görünüyorlar.

2. İbn Abbas ve Diğer Sahabelerin Görüşleri:

• İbn Abbas'ın da Mut'a nikahını savunduğu ve bunun haram kılındığına dair kesin bir duyum almadığı ifade ediliyor. Yine, Muaviye, Amr bin Hureys, Ebu Said el-Hudri gibi sahabelerin de Mut'a nikahını helal gördüğü rivayet ediliyor.
• Sahabelerin bu konuda farklı görüşlere sahip olmaları, konunun net olarak duyurulmamış veya tartışmalı olduğunu düşündürüyor.

3. Halife Ömer'in Yasağı:

• Rivayetlerde, Halife Ömer'in Mut'a nikahını yasakladığı belirtiliyor. Özellikle, Ömer'in yasak kararı sonrası herkesin bu yasağa uyması, Peygamber'in benzer bir yasağının neden sahabeler arasında yaygınlaşmadığını sorgulatıyor.
• Ömer'in bu yasağına dair sebepler arasında, bir sahabenin Mut'a nikahı yapması sonucu çocuğunu reddetmesi gibi olaylar gösteriliyor.

4. Hadislerin Bağlam Sorunu ve Çelişkiler:

• Farklı hadislerde, Mut'a nikahının Hayber Gazvesi'nde veya Mekke'nin fethinde yasaklandığına dair çelişkili bilgiler bulunuyor. Örneğin, bazı rivayetlerde, Peygamber'in Hayber günü Mut'a nikahını yasakladığı belirtilirken, bu yasağın Mekke'nin fethinde yapıldığına dair rivayetler de var.
• Hadislerin birbirleriyle çelişmesi ve rivayetlerin bağlamsız gelmesi, hadislerin doğruluğu konusunda şüphe uyandırıyor. Özellikle, Ali ile İbn Abbas arasındaki tartışmalar ve İbn Abbas'ın Ali'ye neden karşı çıktığı tam olarak bilinmediği için konunun bağlamı eksik kalıyor.

5. Mut'a Nikahının Devlet Kontrolü Altında Olduğu Görüşü:

• Bazı yorumlara göre, Peygamber'in Mut'a nikahını yasaklaması veya serbest bırakması, şeriat açısından değil, devlet başkanı olarak verdiği yönetim kararları bağlamında değerlendirilmelidir. Bu görüşe göre, devlet yöneticisi zaruret durumlarında Mut'a nikahına izin verebilir veya yasaklayabilir.

6. Tecavüz İddiası ve Savaş Esirleri:

• Hayber Gazvesi ile ilgili hadislerde, esir alınan kadınların tecavüze uğramasının serbest olduğu yönünde rivayetler bulunduğu belirtiliyor. Bu rivayetler, İslam düşmanları tarafından, İslam'a iftira atmak amacıyla kullanılmış olabilir. Tartışmacı, bu rivayetlerin İslam'a ve Peygamberimize büyük bir iftira olduğunu savunuyor.

7. Sonuç:

• Mut'a nikahının İslam'daki durumu, sahabe dönemi ve erken İslam tarihinde oldukça tartışmalıdır. Farklı sahabelerin ve mezheplerin bu konuda ayrıştığı, hadislere dayalı çeşitli rivayetlerin birbirleriyle çeliştiği görülmektedir. Özellikle Halife Ömer'in yasağı, bu tartışmanın merkezinde yer alıyor.
• Hadislerin bağlamı ve rivayetlerin güvenilirliği konusundaki problemler, bu tartışmaların günümüze kadar sürmesine neden olmuştur. Hadislerin sahihliği, olayların zamanlaması ve sahabelerin niyetleri konusunda pek çok soru işareti bulunmaktadır.

Bu özet, sahabelerin, özellikle Cabir bin Abdullah ve İbn Abbas'ın Mut'a nikahına yaklaşımını ve Halife Ömer'in bu konudaki tutumunu ele almaktadır. Tartışma, hadislerin yorumlanması ve tarihsel olayların nasıl anlaşıldığı konusunda İslam düşüncesinde süregelen bir ayrılığı ortaya koyuyor.

Answer 2

İslam'da Mut'a nikahına izin veren bir ayet bulunmamaktadır. Ancak bu konunun tarihsel ve dini kaynaklardaki gelişimi biraz karmaşıktır. İşte detaylı bir açıklama:

1. Kur'an-ı Kerim'de Mut'a Nikahına Atıf Yapan Bir Ayet Var mı?

Kur'an'da Mut'a nikahına doğrudan izin veren bir ayet yoktur. Ancak, bazıları Nisa Suresi 24. ayetin Mut'a nikahına delil olabileceğini savunmuşlardır. İşte ilgili ayet:

"Ve nikâh etmek istediğiniz kadınlar arasından, mehirlerini vererek helal kılınanlarla evlenin. Ancak (geçici ve çıkar amaçlı ilişkilerde) şehvetle yararlanmanız karşılığında kendilerine ücret olarak belirlediğiniz mehirlerini ödeyin. Ancak, mehirde anlaştıktan sonra karşılıklı rıza ile miktarı değiştirmek konusunda üzerinize bir günah yoktur."

Bu ayetin "istimta'" (yararlanmak) kelimesine atıf yaptığı için Mut'a nikahına delil olduğu bazı kişilerce iddia edilmiştir. Ancak, bu ayetin klasik tefsirlerde sürekli ve normal evliliği kastettiği belirtilmiştir ve geçici nikah anlamına gelmediği vurgulanmıştır.

2. Mut'a Nikahı: Sahabe Dönemi Tartışmaları

İslam'ın ilk dönemlerinde, Mut'a nikahı (geçici evlilik), Peygamberimiz (s.a.v.) tarafından belirli durumlarda (özellikle savaş zamanlarında) geçici olarak izin verilmiş olabilir. Ancak, daha sonra Peygamberimiz bu uygulamayı yasaklamıştır. Nitekim, sahih hadislerde, Mut'a nikahının Hayber Gazvesi veya Mekke'nin fethi sırasında kesin olarak haram kılındığı rivayet edilmiştir:

• Sahih Buhari ve Sahih Müslim gibi güvenilir hadis kitaplarında, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in Mut'a nikahını yasakladığına dair birçok hadis yer almaktadır.
• Cabir bin Abdullah ve Ali bin Ebu Talib gibi sahabeler, Peygamberimiz (s.a.v.)'in Mut'a nikahını yasakladığını açıkça bildirmişlerdir.

3. İslam'da Evlilik: Kalıcı ve Sürekli Bir Bağ

Kur'an-ı Kerim'de evlilik, kadının haklarını güvence altına alan, karşılıklı rıza, sadakat ve sevgi üzerine kurulu sürekli bir bağ olarak tanımlanır. Geçici bir ilişki (Mut'a nikahı) İslam'ın evlilik anlayışıyla uyumlu değildir. Dolayısıyla, İslam âlimlerinin çoğu, Kur'an ve hadislerdeki delillere dayanarak, Mut'a nikahının haram olduğunu savunmuşlardır.

4. Şii-Sünni Ayrılığı

Bu konuda Şii ve Sünni mezhepleri arasında görüş ayrılığı bulunmaktadır:

• Şii mezhebi (özellikle Caferi Şiiliği) Mut'a nikahını hala meşru kabul eder. Şii âlimler, Nisa Suresi 24. ayeti Mut'a nikahına delil olarak yorumlar.
• Sünni mezhepler ise Mut'a nikahının, Peygamberimiz tarafından yasaklandığına dair hadisleri esas alarak, bunun haram olduğuna inanırlar.

5. Sonuç: Mut'a Nikahı Haramdır

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in Mut'a nikahını kesin olarak yasakladığı hadislerde açıkça belirtilmiştir. Sünni İslam âlimleri bu hadisleri esas alarak, Mut'a nikahının İslam'da haram olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Bu nedenle, Kur'an'da geçici nikaha (Mut'a'ya) izin veren bir ayet bulunmamaktadır.